دیابت یکی از مهمترین بیماریهای مزمن متابولیکی در جهان است که شیوع آن روزبهروز در حال افزایش میباشد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میلیونها نفر در سراسر دنیا با این بیماری درگیر هستند و سالانه نیز افراد زیادی به جمع بیماران دیابتی اضافه میشوند. دیابت زمانی رخ میدهد که بدن توانایی تولید کافی انسولین را از دست بدهد یا سلولها نسبت به انسولین مقاوم شوند. در نتیجه، قند خون افزایش مییابد و اگر این وضعیت کنترل نشود، میتواند عوارض جدی مانند مشکلات قلبی، کلیوی، بینایی و عصبی به همراه داشته باشد.
افرادی که دیابت دارند همیشه باید مراقب میزان قند خون خود باشند و به همین دلیل انتخاب مواد غذایی مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. بیماران دیابتی باید بدانند که چه خوراکیهایی میتوانند سطح قند خون را بالا ببرند و چه موادی به کنترل آن کمک میکنند. یکی از پرسشهای پرتکرار در این زمینه مربوط به آجیلها بهویژه پسته است. پسته از جمله مغزهایی است که در رژیم غذایی بسیاری از افراد جایگاه ویژهای دارد و به دلیل طعم خوشمزه و ارزش غذایی بالا بسیار محبوب است. اما سوال مهم برای دیابتیها این است: قند پسته چه قدر است و آیا مصرف این آجیل محبوب میتواند برایشان مضر باشد یا خیر؟
این پرسش به دلیل اهمیت مدیریت قند خون بسیار کلیدی است، چرا که برخی بیماران تصور میکنند هر نوع آجیل سرشار از قند است و ممکن است مصرف آن خطرناک باشد، در حالی که واقعیت دربارهی پسته و دیابت کمی متفاوت است. پسته علاوه بر داشتن مقدار کمی قند طبیعی، سرشار از فیبر، پروتئین و چربیهای مفید است و همین ترکیب میتواند بر کنترل قند خون تأثیر مثبت داشته باشد. با این حال، پاسخ به این پرسش نیاز به بررسی دقیقتر میزان قند پسته و اثرات آن بر متابولیسم بیماران دیابتی دارد.
قند پسته خام چقدر است؟
واقعیت این است که پسته خام قند دارد اما مقدار آن بسیار کم است. به طور میانگین در هر ۱۰۰ گرم پسته خام حدود ۷ تا ۸ گرم قند طبیعی وجود دارد. بنابراین، پاسخ به پرسش “آیا پسته قند دارد؟” این است: بله، اما میزان آن پایین است.
این میزان قند نسبت به بسیاری از میوهها و خوراکیهای دیگر بسیار کمتر است. به همین دلیل، مصرف متعادل پسته برای بیماران دیابتی نه تنها مضر نیست بلکه میتواند مفید هم باشد.
پسته و دیابت؛ رابطهای پیچیده
رابطهی پسته و دیابت تنها به وجود مقدار کم قند محدود نمیشود. پسته سرشار از فیبر، پروتئین و چربیهای مفید است. این ترکیب باعث میشود که مصرف آن به کند شدن جذب قندها کمک کرده و در نتیجه از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کند.
به همین دلیل بسیاری از پزشکان توصیه میکنند بیماران دیابتی در رژیم غذایی خود مقدار مناسبی پسته خام قرار دهند.
میزان قند پسته و ارزش غذایی
برای درک بهتر اینکه پسته برای قند خون مفید است یا خیر، بهتر است به جدول ارزش غذایی آن نگاه کنیم:
|
ماده مغذی |
مقدار در 100 گرم پسته خام |
| انرژی (کالری) | 562 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 28 گرم |
| قند پسته | 7–8 گرم |
| فیبر | 10 گرم |
| پروتئین | 20 گرم |
| چربی کل | 45 گرم |
| – چربی اشباع | 5.5 گرم |
| – چربی غیراشباع | 39 گرم |
| پتاسیم | 1025 میلیگرم |
| کلسیم | 105 میلیگرم |
| منیزیم | 121 میلیگرم |
| آهن | 3.9 میلیگرم |
| ویتامین B6 | 1.7 میلیگرم |
| ویتامین E |
2.9 میلیگرم |
همانطور که مشاهده میکنید، میزان قند پسته خام در مقایسه با سایر مواد مغذی بسیار ناچیز است. به همین دلیل مصرف آن برای بیماران دیابتی بهویژه اگر به صورت خام باشد، مشکلی ایجاد نمیکند.
خواص پسته برای دیابتی ها
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف متعادل پسته برای بیماران دیابتی فواید زیادی دارد:
- کاهش قند خون بعد از غذا: فیبر موجود در پسته سرعت جذب قند را کاهش میدهد.
- افزایش حساسیت به انسولین: پسته میتواند به بهبود عملکرد انسولین کمک کند.
- پیشگیری از بیماریهای قلبی: پسته سرشار از چربیهای غیراشباع است.
- کنترل وزن: پروتئین و فیبر بالای پسته باعث ایجاد احساس سیری میشود.
بنابراین خواص پسته برای دیابتیها بسیار ارزشمند است.
مضرات پسته برای دیابت
اگرچه پسته فواید زیادی دارد، اما برخی موارد میتواند باعث بروز مشکل شود:
- پسته شور: نمک موجود در پسته شور فشار خون را بالا میبرد.
- کالری زیاد: پرخوری باعث اضافه وزن میشود و این موضوع کنترل دیابت را سختتر میکند.
- آلرژی: بعضی افراد حساسیت شدید به آجیلها دارند.
به همین دلیل توصیه میشود بیماران دیابتی بیشتر از پسته خام برای دیابت استفاده کنند.
پسته خام یا شور؟
بسیاری از افراد میپرسند که «پسته خام قند دارد یا نه» و اینکه «کدام نوع برای دیابتیها بهتر است؟». پاسخ این است که پسته خام به دلیل نداشتن نمک اضافه، بهترین گزینه برای بیماران دیابتی است. خواص پسته شور تنها در طعم آن است و ارزش غذایی خاصی نسبت به پسته خام ندارد.
پسته و بادام برای دیابت
یکی از بهترین ترکیبهای غذایی برای بیماران دیابتی، پسته و بادام است. مطالعات نشان دادهاند که مصرف این دو آجیل میتواند باعث کاهش قند خون بعد از غذا شود.
- آیا بادام قند خون را پایین میآورد؟ بله، بادام میتواند سطح قند خون را کاهش دهد.
- ترکیب پسته و بادام نه تنها خوشمزه است بلکه منبع غنی فیبر و پروتئین به شمار میآید.
آیا پسته چربی دارد؟
بله. پسته سرشار از چربی است اما بیشتر آن چربیهای مفید غیراشباع هستند. در هر ۱۰۰ گرم پسته حدود ۴۵ گرم چربی وجود دارد که تنها ۵.۵ گرم آن چربی اشباع است. بنابراین مصرف متعادل آن برای قلب مفید است.
آیا ارده قند دارد؟
سؤالی دیگر که معمولاً همراه با پرسش درباره پسته مطرح میشود این است که آیا ارده قند دارد؟ بله، ارده مقدار کمی قند طبیعی دارد اما منبع اصلی انرژی آن از چربی و پروتئین تأمین میشود. برای بیماران دیابتی مصرف متعادل ارده نیز توصیه میشود.
آیا آجیل قند دارد؟
بله. آیا آجیل قند دارد؟ پاسخ مثبت است، اما مقدار آن بسته به نوع آجیل متفاوت است:
|
نوع آجیل |
میزان قند در 100 گرم |
| پسته | 7–8 گرم |
| بادام | 4–5 گرم |
| فندق | 4 گرم |
| گردو | 2–3 گرم |
| بادام هندی | 6 گرم |
همانطور که مشاهده میکنید، میزان قند پسته بیشتر از گردو و فندق است، اما همچنان نسبت به بسیاری از مواد غذایی دیگر پایین محسوب میشود.
پسته و قند خون در تحقیقات علمی
مطالعات علمی متعددی در مورد تأثیر پسته برای قند خون انجام شده است. نتایج نشان میدهد که:
- مصرف پسته میتواند سطح انسولین ناشتا را بهبود ببخشد.
- بیماران دیابتی نوع دو که به مدت ۱۲ هفته پسته مصرف کردند، کاهش قابل توجهی در قند خون و HbA1c داشتند.
- پسته و دیابت رابطهای مثبت دارند به شرطی که در مصرف آن افراط نشود.
بهترین زمان مصرف پسته برای دیابتیها
پسته را میتوان در میانوعدهها مصرف کرد. بهترین زمانها:
- بین صبحانه و ناهار
- عصرها به عنوان میانوعده
- قبل از ورزش برای تأمین انرژی
نتیجهگیری
به طور خلاصه:
- قند پسته خام کم است (۷ تا ۸ گرم در هر ۱۰۰ گرم).
- پسته برای دیابت ضرر ندارد اگر به صورت خام و متعادل مصرف شود.
- مضرات پسته برای دیابت تنها در صورت پرخوری یا مصرف شور ظاهر میشود.
- پسته و بادام برای دیابت ترکیب عالیای برای میانوعده هستند.
- انتخاب هوشمندانه بین پسته خام و شور میتواند تأثیر زیادی بر سلامت افراد دیابتی داشته باشد.
بنابراین، پاسخ نهایی به پرسش «قند پسته چه قدر است و آیا پسته برای دیابت مضر است؟» این است: قند پسته وجود دارد اما بسیار کم است و در حد تعادل نهتنها مضر نیست بلکه برای بیماران دیابتی مفید هم خواهد بود.
